Usiłując odzyskać koszty zastępstwa procesowego, należy jednak mieć także na uwadze art. 102 kodeksu postępowania cywilnego, który pozostawia sądowi swobodę zasądzenia od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Regulacja ta może mieć zastosowania w tzw. wypadkach szczególnie
Niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności, każdy przedsiębiorca może w pewnym momencie zmierzyć się z koniecznością przebrnięcia przez postępowanie sądowe. Spór z pracownikiem, pozew o zapłatę wobec nieuczciwego kontrahenta, skradzione prawa autorskie – przyczyny mogą być rozmaite. Przedsiębiorca powinien wiedzieć, jak w toku procesu wykorzystać przysługujące mu uprawnienia, aby możliwie jak najpełniej zabezpieczyć swoje interesy. Kiedy zatem przedsiębiorca może złożyć wniosek o zabezpieczenie w toku procesu cywilnego? Wniosek o zabezpieczenie - jaki jest jego cel? Instytucja zabezpieczenia w toku procesu cywilnego służy zapobieżeniu ewentualnym negatywnym skutkom toczącego się postępowania. Jej głównym celem jest ochrona interesów strony postępowania, jeśli istnieje ryzyko, że proces może spowodować ich uszczerbek. Przepis art. 730 Kodeksu postępowania cywilnego „§ 1. W każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. § 2. Sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Po uzyskaniu przez uprawnionego tytułu wykonawczego dopuszczalne jest udzielenie zabezpieczenia tylko wtedy, jeżeli ma ono na celu zabezpieczenie roszczenia o świadczenie, którego termin spełnienia jeszcze nie nastąpił”. Udzielenie zabezpieczenia jest możliwe w każdej sprawie cywilnej, niezależnie od jej charakteru, o ile spełnione są wymagane prawem przesłanki – o czym poniżej. Jak wskazuje się w postanowieniu SN z 17 kwietnia 2013 r., sygn. V CZ 105/12: „postępowanie zabezpieczające ma co do zasady charakter incydentalny i służebny względem postępowania rozpoznawczego”. Udzielenie zabezpieczenia nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia. Jego celem jest wyłącznie ochrona interesów strony w toku procesu. Sąd może udzielić stronie zabezpieczenia: w toku trwania postępowania – tj. w trakcie toczącego się procesu, przed wszczęciem postępowania – tj. przed złożeniem pozwu. Aby strona uzyskała zabezpieczenie, musi wykazać istnienie dwóch podstawowych warunków: wnioskodawca musi uprawdopodobnić przysługujące mu roszczenie, wnioskodawca musi wykazać posiadanie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Uprawdopodobnienie roszczenia następuje zazwyczaj poprzez uzasadnienie, które jest nieodłączną częścią każdego powództwa (lub odpowiedzi na pozew – jeśli wniosek o zabezpieczenie składa strona pozwana). W treści uzasadnienia powód (albo pozwany) musi dokładnie opisać wszystkie okoliczności sprawy oraz przedstawić zgromadzony przez niego materiał dowodowy. Interes prawny istnieje wówczas, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Przykład 1. Jan prowadzi działalność usługową. Jeden z jego kontrahentów nie uregulował faktury opiewającej na 20 000,00 zł. Ta zwłoka w płatności zagraża płynności finansowej przedsiębiorstwa. Jednocześnie Jan uzyskał wiadomość, że kontrahent pozbywa się majątku firmy. Wnosząc pozew do sądu, Jan będzie domagał się udzielenia zabezpieczenia jego roszczenia o zapłatę kwoty z faktury poprzez zajęcie rachunku bankowego przedsiębiorcy i najprawdopodobniej sąd przychyli się do złożonego wniosku. Wnioskodawca musi spełnić warunki formalne Aby sąd udzielił stronie zabezpieczenia, konieczne jest spełnienie warunków formalnych. Strona postępowania zainteresowana uzyskaniem zabezpieczenia musi złożyć wniosek o zabezpieczenie. Może on zostać złożony w pozwie albo w odrębnym piśmie, przy czym korzyścią jego zawarcia w treści pozwu jest zwolnienie z konieczności uiszczenia odrębnej opłaty sądowej od wniosku. We wniosku należy wskazać: uprawdopodobnienie okoliczności dotyczących roszczenia (zazwyczaj wystarczające jest powołanie się na zawarte w pozwie uzasadnienie, jak powyżej); interes prawny strony (tj. wskazanie, co stanie się, jeśli roszczenie strony nie zostanie zabezpieczone); wybrany przez stronę sposób zabezpieczenia roszczenia, o czym szczegółowo poniżej. Warto w tym miejscu przywołać wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 15 października 2013 r., wydany w sprawie o sygn. I ACz 612/13: „Obowiązek uprawdopodobnienia okoliczności uzasadniających wniosek służy zaś nie tylko podobnym celom co przedstawienie uzasadnienia żądania pozwu. Stanowi to bowiem dla sądu podstawę dokonywania oceny w zakresie istnienia przesłanek udzielania zabezpieczenia, określonych w art. 730 1 § 1 W interesie uprawnionego leży zatem nie tylko formalne wypełnienie obowiązku wynikającego z treści art. 736 § 1 pkt 2 po to by uchronić się przed zwrotem wniosku, lecz także rzeczowe przedstawienie faktów uzasadniających udzielenie zabezpieczenia i okoliczności uprawdopodobniających ich istnienie, jako koniecznych przesłanek uzyskania zabezpieczenia”. Wniosek o zabezpieczenie składa się w sądzie, w którym toczy się postępowanie. Jeśli przedsiębiorca składa wniosek przed wszczęciem procesu, wówczas co do zasady sądem właściwym do rozpoznania tego żądania będzie sąd właściwy do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji. W takim przypadku udzielając zabezpieczenia, wyznaczy on również termin do wniesienia pozwu – nie powinien przekraczać dwóch tygodni. Udzielenie zabezpieczenia następuje w formie postanowienia. Jest ono zaskarżalne zażaleniem. Postanowienie o zabezpieczeniu może być w każdym czasie zmienione lub uchylone, jeśli pojawią się ku temu przesłanki. Wniosek o zabezpieczenie podlega rozpoznaniu niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni – należy jednak zaznaczyć, że termin ten ma charakter instrukcyjny i w znacznej większości wypadków rozpoznanie wniosku zajmie znacznie dłużej. W sprawie zabezpieczenia sąd rozstrzyga postanowieniem. Zarówno postanowienie o oddaleniu wniosku, jak i postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia jest zaskarżalne za pomocą zażalenia. Wnosi się je w terminie 7 dni do sądu II instancji za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżone postanowienie. Ponadto, podmiot zobowiązany z postanowienia może w każdym czasie żądać uchylenia lub zmiany prawomocnego postanowienia, którym udzielono zabezpieczenia, jeśli wykaże, że przyczyna udzielenia zabezpieczenia jest już nieważna. Sposób zabezpieczenia zależy od rodzaju roszczenia Jak wskazano powyżej, przedsiębiorca składający wniosek o zabezpieczenie ma obowiązek wskazania sposobu zabezpieczenia. Jego wybór zależy od wielu czynników – przede wszystkim od okoliczności sprawy oraz rodzaju roszczenia dochodzonego pozwem. Obowiązkiem sądu jest dostosowanie sposobu zabezpieczenia do okoliczności sprawy – przy wyborze sposobu zabezpieczenia sąd musi uwzględnić interesy stron lub uczestników postępowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę. Z tego względu sąd nie zastosuje ekstensywnego środka zabezpieczenia, jeśli dla osiągnięcia celów zabezpieczenia wystarczający jest łagodniejszy środek. Jednocześnie, sąd jest związany sposobem zabezpieczenia wskazanym przez przedsiębiorcę – sąd nie wybierze sam innego środka, a jeśli uzna, że zaproponowana metoda jest nieprawidłowa, oddali wniosek o zabezpieczenie. W przypadku roszczeń pieniężnych zabezpieczenie jest możliwe poprzez zajęcie rachunku bankowego, zajęcie ruchomości, zajęcie wynagrodzenia za pracę, ustanowienie hipoteki przymusowej, ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem. W przypadku roszczeń niepieniężnych do metod zabezpieczenia należą unormowanie praw i obowiązków stron postępowania, zakaz zbywania przedmiotów i praw, wpisanie ostrzeżenia w księdze wieczystej lub innym rejestrze. Inne sposoby zabezpieczenia mogą również wynikać z przepisów szczególnych względem Kodeksu postępowania cywilnego. Uchwała Sądu Najwyższego z 21 lipca 2010 r., sygn. III CZP 49/10„Dopuszczalne jest zabezpieczenie roszczenia o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez zawieszenie postępowania rejestrowego dotyczącego wpisu zmian na podstawie tej uchwały”. Zabezpieczenie może być niezwykle przydatnym narzędziem dla wszystkich przedsiębiorców zmagających się z procesem cywilnym, niezależnie od jego przedmiotu. Przedsiębiorca uwikłany w spór sądowy winien przemyśleć, czy i w jaki sposób może wykorzystać tę instytucję dla swoich potrzeb. O kosztach postępowania zabezpieczającego sąd rozstrzyga w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, a o kosztach postępowania zabezpieczającego później powstałych rozstrzyga na wniosek strony sąd, który udzielił zabezpieczenia. § 2. Jeżeli postanowienie, w którym udzielono zabezpieczenia, zostało wydane przed wszczęciem Przyznam, że z lekkim niepokojem odebrałem korespondencją z sądu odwoławczego w sprawie którą opiszę. Spodziewałem się rozstrzygnięcia mojego zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji. Oddalenie zażalenia skomplikowałoby znacznie proces odzyskiwania wydatków na postępowanie zabezpieczające. Otworzyłem kopertę i szybko przebiegłem wzrokiem treść rozstrzygnięcia. Szukałem jednego słowa: „uchylić”. Było. Wyobraź sobie, że po złożeniu pozwu w postępowaniu nakazowym i otrzymaniu nakazu w tymże postępowaniu składasz wniosek o zabezpieczenie, opłacasz go i skutecznie zabezpieczasz roszczenie. Pełnia szczęścia: roszczenie zabezpieczone zatem pieniądze jakie wydałeś na zabezpieczenie nie poszły na marne. Pozostaje tylko odzyskać poniesione koszty zabezpieczenia. Tylko….tylko kiedy to zrobić? Przepisy milczą na ten temat. Termin końcowy do złożenia takiego wniosku – po którym uprawnienie wygasa – wypracowała doktryna i orzecznictwo, zaś jeśli chodzi o termin początkowy to nie ma jednolitego stanowiska. Sąd pierwszej instancji oddalił mój wniosek jako przedwczesny przy czym postanowienie sądu o oddaleniu mojego wniosku doręczono mi dawno po upływie terminu końcowego. 🙂 Złożyłem zażalenie. Jeśliby przyjąć interpretację sądu pierwszej instancji wynikałoby, że jesteś wierzycielu ograniczony w złożeniu wniosku dwoma granicznymi terminami, przy czym tak naprawdę nie wiesz kiedy upływają. Sąd odwoławczy uchylił zaskarżone postanowienie zaś w uzasadnieniu podzielił argumenty wskazane w moim zażaleniu 🙂 Pamiętaj: w postępowaniu zabezpieczającym czy egzekucyjnym warto mieć doświadczonego pełnomocnika 🙂 W czym mogę Ci pomóc? Umorzenie postępowania egzekucyjnego, mówiąc w uproszczeniu, polega na jego zakończeniu bez zaspokojenia wierzyciela. Nie dochodzi więc do spłaty zobowiązania, a mimo to postępowanie się w pewien sposób kończy. Postępowanie może zostać umorzone w całości lub w części. Umorzenie postępowania egzekucyjnego oraz jego zawieszenie
Prowadzenie działalności gospodarczej zawsze wiąże się z ryzykiem zaistnienia problemów z płynnością finansową i niemożnością uregulowania swoich wymagalnych zobowiązań. Przedsiębiorca powinien liczyć się z możliwością wystąpienia kontrahenta do sądu w celu ochrony swoich roszczeń. Kontrahent ma również możliwość wnioskowania o zabezpieczenie swoich roszczeń, jeżeli ma wątpliwości, czy zasądzone roszczenie zostanie wykonane. Postępowanie zabezpieczające, jak każda czynność sądowa, generuje koszty. O kosztach postępowania zabezpieczającego rozstrzyga sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Jeżeli koszty powstały później, również rozstrzyga o nich sąd, sąd, który udzielił zabezpieczenia, jednak czyni to na wniosek, a nie z postanowienie, w którym udzielono zabezpieczenia, zostało wydane przed wszczęciem postępowania w sprawie, a uprawniony nie zachował wyznaczonego mu terminu do jej wszczęcia, obowiązany do świadczenia może w terminie dwóch tygodni od upływu tego terminu złożyć wniosek o przyznanie mu kosztów, które poniósł w związku z procedurą sądową. W tym terminie wniosek taki może zgłosić uprawniony, jeżeli nie wytoczył sprawy dlatego, że obowiązany zaspokoił jego również: Sens i cel prowadzenia postępowania zabezpieczającego Przedsiębiorca ABC był winien kontrahentowi XYZ 30 tys. zł za dostarczenie śrubek. Nie wykonał jednak swojego zobowiązania. W związku z tym firma XYZ postanowiła wytoczyć powództwo o zapłatę. Jednak wcześniej złożyła wniosek o zabezpieczenie roszczenia, z obawy o ukrywanie majątku przez firmę ABC. Po wyniesieniu wniosku ABC uregulowała swoją należność. XYZ ma w związku z tym roszczenie o zwrot kosztów poniesionych przy wnioskowaniu o serwis WindykacjaMoże mieć miejsce sytuacja, w której uprawniony nie wniesie pisma wszczynającego postępowanie w wyznaczonym terminie albo cofnie pozew lub wniosek, jak również gdy pozew zostanie zwrócony lub odrzucony albo sąd powództwo bądź wniosek oddali lub postępowanie umorzy. Zobowiązanemu do świadczenia przysługuje wówczas przeciwko uprawnionemu roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej wykonaniem zabezpieczenia. Roszczenie to wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od dnia powstania szkody. Jeżeli uprawnionych wierzycieli było kilku, i uzyskali oni zabezpieczenie łącznie, ponoszą solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę. Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE
procesowego powoda, ewentualnie („z ostrożności procesowej”) ponowił wniosek o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym. Pismo zawierające wniosek o uzupełnienie postanowienia Sądu Najwyższego datowane na 8 czerwca 2020 r.
Zdarza się, że podmiot, który posiądzie wiedzę o skierowaniu przeciwko niemu sprawy na drogę sądową, zaczyna wyzbywać się majątku, ukrywa środki pieniężne na rachunkach osób trzecich, dokonuje darowizn nieruchomości i przelewa swoje wierzytelności na inne podmioty, by doprowadzić do udaremnienia późniejszej egzekucji. Uniknięciu wyżej wymienionych sytuacji służy postępowanie zabezpieczające w egzekucji. Przeprowadza się je w sytuacji, gdy brak zabezpieczenia mógłby organowi utrudnić lub udaremnić egzekucję. Jest to bardzo ważna instytucja, dzięki której Twoje należności, jeszcze przed rozpoznaniem sprawy w sądzie, będą bezpieczne. Jeśli chcesz odpowiednio zabezpieczyć swoje wierzytelności, kancelaria Moniki Sachno prowadzi działania w tym zakresie – wysoki poziom usług zabezpieczające – komornikPostępowanie zabezpieczające pełni rolę pomocniczą w stosunku do postępowania rozpoznawczego. Zabezpiecza interes strony, która prowadzi lub będzie prowadzić postępowanie sądowe przeciwko określonemu podmiotowi. Jego udzielenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeśli uprawdopodobni swoje roszczenie oraz interes prawny w jego udzieleniu. Interes prawny zachodzi w sytuacji, gdy brak zabezpieczenia mógłby uniemożliwić lub poważnie utrudnić osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Należy podkreślić, że zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia. W momencie uzyskania tytułu do zabezpieczenia nie mamy jeszcze tytułu do egzekucji. Zajęte na rachunkach bankowych środki pieniężne w toku postępowania zabezpieczającego ulokujemy więc w depozycie sądowym. Tam bezpiecznie poczekają na uzyskanie tytułu wykonawczego przez uprawnionego. Tak samo postąpimy z pieniędzmi uzyskanymi w toku zajęcia wierzytelności świadczeń z ZUS, wynagrodzenia za pracę i innych wierzytelności. Zajęte papiery wartościowe ulokujemy w banku. Wszelkie ruchomości obowiązanego zostaną zajęte, lecz z licytacją poczekamy do uzyskania przez uprawnionego tytułu zabezpieczające zostaje wszczęte w momencie złożenia stosownego wniosku do komornika sądowego wraz tytułem zabezpieczenia i stosowną opłatą. W celu sprawnego przeprowadzenia zabezpieczenia ważne jest więc uiszczenie opłaty już przy złożeniu wniosku. Zgodnie z art. 22 ustawy o kosztach komorniczych z dnia 28 lutego 2018 r. opłatę od wniosku o wykonanie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego wnioskodawca uiszcza wraz z wnioskiem. W wypadku braku opłaty, komornik wezwie o jej uregulowanie w terminie 7 dni, pod rygorem zwrotu wniosku. Komornik nie podejmuje czynności na skutek wniosku, od którego nie została uiszczona należna opłata. Zgodnie z art. 31 wyżej powołanej ustawy, opłata stosunkowa od wniosku o wykonanie zabezpieczenia wynosi 5% wartości świadczenia, które ma podlegać zabezpieczeniu. Opłata ta jest inwestycją w późniejsze skuteczne postępowanie egzekucyjne. Komornik po zakończeniu postępowania zabezpieczającego wyda postanowienie o jego kosztach, na podstawie którego będziesz mógł wnosić o zasądzenie w/w kosztów od strony pozwanej. Należy w tym celu złożyć stosowny wniosek do sądu rozpoznającego sprawę. Kancelaria Moniki Sachno działa w oparciu o przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a także ustawy o komornikach sądowych. Gwarantuje szybkie załatwienie wniosku zabezpieczającego. Wraz z zespołem sprawnie i bez zbędnych komplikacji wdroży każdy sposób postępowania zabezpieczającego – zapraszam do kontaktu.
Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie europejskiego nakazu ochrony (611wd - 611wj) Rozdział 67. Przepisy końcowe (612 - 615) Dział XIV. Koszty procesu (616 - 645) Rozdział 68. Przepisy ogólne (616 - 622) Rozdział 69. Zwolnienie od kosztów sądowych (623 - 625) Rozdział 70. Zasądzenie kosztów procesu (626
Przed zainicjowaniem procesu, wnioskodawczyni złożyła wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia. Żądanie w tym zakresie zostało częściowo uwzględnione przez sąd okręgowy. Sąd pierwszej instancji zakazał obowiązanej zbywania weksla własnego na rzecz jakichkolwiek osób trzecich w drodze przelewu lub indosu lub w jakikolwiek inny sposób. Sąd wyznaczył zarazem dla wnioskodawczyni termin dwóch tygodni, w którym powinna wnieść pozew, który został zabezpieczony. Na wypadek niezłożenia pozwu w terminie, sąd zastrzegł rygor upadku zabezpieczenia. Zażalenie obowiązanej Z rozstrzygnięciem sądu okręgowego nie zgodziła się obowiązana. W zażaleniu wniosła o odrzucenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia. Skarżąca wskazała, że nie było dopuszczalnym orzekanie w sprawie przez sąd, skoro pomiędzy stronami toczy się analogiczne postępowanie o udzielenie zabezpieczenia roszczenia w innej sprawie - przed warszawskim sądem okręgowym. Sąd apelacyjny oddalił wniesione zażalenie. Zwrócił uwagę, że zarzuty zawarte w zażaleniu nie zasługiwały na uwzględnienie. W szczególności nie był trafny zarzut skarżącej, iż należało odrzucić wniosek o zabezpieczenie. W sprawie nie doszło bowiem do naruszenia przepisu art. 199 § 1 pkt 2 Sąd apelacyjny przypomniał, że w świetle tego przepisu sąd odrzuca pozew jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona. Różne sprawy Sąd apelacyjny ustalił, że między stronami nie jest prowadzone analogiczne postępowanie sądowe. W sprawie, której sygnaturę przedstawiła skarżąca w zażaleniu, takie postępowanie było prowadzone wcześniej. W postępowaniu tym złożono wniosek o udzielenie zabezpieczenia. Wniosek ten został jednak cofnięty. Z tego względu warszawski sąd uchylił postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia. Jednocześnie sąd umorzył postępowanie wywołane wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia. Postanowienie o umorzeniu stało się prawomocne - zaznaczył sąd apelacyjny. Krytyka praktyki Sąd apelacyjny wskazał, że niejednokrotnie strony składają takie same wnioski o udzielenie zabezpieczenia jednocześnie w różnych sprawach. Krakowski sąd apelacyjny w postanowieniu z r. w sprawie I ACz 2198/14 (LEX nr 1623874) skrytykował taką praktykę. Sąd ten zwrócił jednak uwagę, że nie ma w takiej sytuacji podstaw, do tego by kolejny wniosek o udzielenia zabezpieczenia odrzucić, nawet jeśli byłby oparty na tych samych okolicznościach. Sąd Apelacyjny w Krakowie zauważył bowiem, że przepis dotyczący odrzucania pozwu posługuje się pojęciem „stan sprawy w toku”, natomiast jeśli postępowanie o zabezpieczenie wszczęte jest przed wytoczeniem powództwa, to nie ma mowy o „stanie sprawy w toku”. Dopiero z doręczeniem odpisu pozwu stronie przeciwnej ma miejsce stan sprawy w toku. Na tę kwestię zwrócono uwagę w szeregu orzeczeń. Co bada sąd Sąd odwoławczy zwrócił uwagę, że w postępowaniu zabezpieczającym badane są pewne zagadnienia związane z istotą sporu w sprawie. Nie oznacza to jednak, że w tym postępowaniu ma miejsce rozpoznanie sprawy jako takiej. Z tego więc względu, nie ma podstaw do odrzucenia wniosku o zabezpieczenie z powołaniem się na przepis art. 199 § 1 pkt 2 Odmienna interpretacja tego przepisu byłaby bowiem sprzeczna z istotą postępowania zabezpieczającego. Zatem, zarzut podniesiony przez obowiązaną nie był zasadny. Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z r., V AGz 480/18, LEX nr 2530620.
Tematyką postępowania zabezpieczającego zajmowałem się do tej pory raczej sporadycznie. Być może powinienem to nadrobić, bo zabezpieczenie to ciekawa i przydatna instytucja. Ale również skomplikowana. Dzisiaj chcę opisać problem prawny, z jakim niedawno rozprawił się Sąd Najwyższy. Żeby w miarę jasno wytłumaczyć Tobie ten problem zacznę od przywołania treści przepisu art Sygn. akt IV Kzw /16POSTANOWIENIEDnia 30 sierpnia 2016 rokuSąd Okręgowy w Białymstoku IV Wydział Penitencjarny i Nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych w składzie:Przewodniczący – Sędzia SO MProtokolant – Eprzy udziale prokuratora B po rozpoznaniu zażalenia obrońcy internowanego P A na postanowienie Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 22 lipca 2016 roku, sygn. akt III K /15 ( III Ko /16)w przedmiocie dalszego stosowania środka zabezpieczającego na podstawie art. 437 § 1 w zw. z § 2 zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy, 2. zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adwokata S kwotę 295,20 zł tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu, w tym kwotę 55 złotych i 20 groszy tytułem 23 % stawki podatku VAT, 3. zwolnić internowanego od ponoszenia kosztów postępowania wykonawczego przejmując je na rachunek Skarbu Państwa. UZASADNIENIEPostanowieniem z dnia 22 lipca 2016 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku powołując się na treść art. 204 § 1 uznał, iż nadal zachodzi konieczność stosowania wobec P F środka zabezpieczającego w postaci pobytu w zakładzie psychiatrycznym - Samodzielnym Publicznym Psychiatrycznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Choroszczy w warunkach podstawowego zabezpieczenia. Na powyższe postanowienie zażalenie wniósł obrońca internowanego. Rozstrzygnięciu temu zarzucił:- naruszenie przepisów proceduralnych, co miało wpływ na treść orzeczenia, to jest art. 7 w zb. z art. 201 wobec nieuwzględnienia wniosku obrońcy o dopuszczenie dowodu z wysłuchania biegłych, którzy sporządzili opinię o osadzonym ewentualnie wobec odmowy zobowiązania biegłych do sporządzenia pisemnej opinii uzupełniającej. Oparcie się na opinii biegłych i uniemożliwienie obronie prowadzenia postępowania dowodowego – powoduje, że prawo do obrony i prawo do rozpoznania sprawy osadzonego przez niezawisły i bezstronny Sąd było iluzoryczne;- błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, co wyrażało się przyjęciem, że czyn osadzonego polegający na oddaleniu się z miejsca internacji jest czynem o znacznej społecznej szkodliwości, bez wnikliwej analizy motywów jakimi kierował się A F- dopuszczając się tego czynu;- naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 93 b polegające na nierozważeniu w sposób właściwy – zasadności dalszego stosowania wobec osadzonego – innego niż izolacyjny środka zabezpieczającego i bezkrytyczne przyjęcie za opinią biegłych, że istniej potrzeba stosowania internacji wobec P F i nie ma możliwości leczenia w warunkach nieizolacyjnych. Powołując się na powyższe zarzuty obrońca P F wniósł o uchylenie zaskarżonego Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:Zażalenie obrońcy internowanego nie jest zasadne i jako takie nie zasługuje na uwzględnienie. W ocenie Sądu Odwoławczego Sąd Rejonowy słusznie ustalił, że P F, z uwagi na jego aktualny stan zdrowia psychicznego, winien w dalszym ciągu przebywać w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym. Sąd I instancji wydając przedmiotowe orzeczenie – stosownie do treści kkw – trafnie oparł się na opinii biegłych lekarzy psychiatrów i psychologa dotyczącej stanu zdrowia internowanego i wyciągnął z niej prawidłowe wnioski, które Sąd Odwoławczy w pełni podziela. Z opinii psychiatryczno- psychologicznej sporządzonej na potrzeby niniejszego postępowania wynika, iż stan zdrowia psychicznego P F, wskutek leczenia, któremu jest poddawany podczas pobytu w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym, uległ poprawie. Obecnie nie ujawnia on ostrych objawów psychotycznych, stał się aktywniejszy, bardziej zorientowany otoczeniem. Niemniej jednak, poprawa stanu zdrowia psychicznego internowanego nie została oceniona przez biegłych jako na tyle istotna, aby mogła uzasadniać zmianę rodzaju stosowanego wobec niego środka zabezpieczającego na środek zabezpieczający wykonywany poza pobytem w zakładzie psychiatrycznym. W ocenie biegłych w chwili obecnej nadal istnieje wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przez internowanego czynu o znacznej społecznej szkodliwości, a tym samym zachodzi konieczność dalszego stosowanie wobec niego środka zabezpieczającego w postaci pobytu w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym. P F aktualnie przyznaje wprawdzie, że jest osobą chorą psychicznie, co stanowi istotną zmianę w jego myśleniu i wypowiedziach, gdyż jeszcze do niedawna zdecydowanie zaprzeczał, że jest chory. Poczucie choroby jest jednak u niego bardzo powierzchowne. Nie do końca zauważa u siebie objawy choroby, nie wiąże ich ze swoim funkcjonowaniem i popełnionymi czynami zabronionymi. Na obecnym etapie leczenia dopiero zaczyna przejawiać częściowy krytycyzm wobec swojego zachowania, zaczyna dostrzegać, że nie wszystko w jego postępowaniu było prawidłowe, niemniej jednak w dalszym ciągu obwinia swoją byłą żonę, twierdząc, że swoim niewłaściwym zachowaniem spowodowała, że doszło do rozwodu, a następnie wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego. Systematycznie uczestniczy w zajęciach psychoedukacyjnych organizowanych na oddziale, ale wiedzę przekazywaną w trakcie zajęć odnosi do siebie jedynie częściowo. Powyższe w ocenie biegłych potwierdza, że zauważalna poprawa jego zdrowia psychicznego i zachowania wymaga dalszego pogłębienia i utrwalenia co jest możliwe jedynie w warunkach szpitalnych przy wielokierunkowych oddziaływaniach ogólnopsychiatrycznych. Zdaniem biegłych deklaracje wyrażane przez internowanego odnośnie kontynuowania leczenia w warunkach ambulatoryjnych są zawarte w przedmiotowej opinii, którą Sąd Okręgowy uznaje za fachową i rzetelną, nie pozwalają zatem na podzielenie stanowiska skarżącego jakoby internowany nie wymagał dalszego pobytu w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym, a gwarancję do zapewnienia jego prawidłowego funkcjonowania mogłoby stanowić ewentualne kontynuowanie przez niego terapii w warunkach wolnościowych. Trudno o zgoła odmienne wnioski skoro internowany w dalszym ciągu nie przejawia dostatecznego krytycyzmu wobec popełnionych czynów zabronionych, ani nie jest w pełni świadom swojej choroby psychicznej i jej wpływu na jego zachowanie. Nie utrzymuje żadnego kontaktu z rodziną, kontaktuje się jedynie z członkami grupy religijnej A C, którzy nie złożyli oficjalnej deklaracji, że po opuszczeniu przez niego szpitala psychiatrycznego zapewnią mu odpowiednią pomoc i wsparcie, a przede wszystkim kontrolę nad tym czy kontynuuje on leczenie ambulatoryjne i przyjmuje leki. Ma zatem rację Sąd Rejonowy, iż internowany pozbawiony pomocy ze strony osób trzecich w aktualnym stanie zdrowia miałby istotne problemy z funkcjonowaniem poza szpitalem psychiatrycznym, co niewątpliwie należy zaliczyć do okoliczności sprzyjających zaprzestaniu przezeń leczenia, jak też popełnienia kolejnego czynu zabronionego o znacznej społecznie szkodliwości. Odnośnie tej ostatniej kwestii słusznie Sąd Rejonowy odwołał się do uzasadnienia Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia r. utrzymującego w mocy postanowienie Sądu Rejonowego z dnia r. w przedmiocie dalszego stosowania wobec podejrzanego środka zabezpieczającego w którym opisano historię jego samowolnych oddaleń ze szpitali psychiatrycznych, które rzeczywiście potwierdzają znaczny ładunek społecznej szkodliwości tego rodzaju zachowań. Jednocześnie w tym miejscu należy wskazać, że popełnienie przez internowanego czynu o znacznej społecznej szkodliwości po ewentualnym zwolnieniu z zakładu psychiatrycznego nie musi dotyczyć tej samej się do pozostałych zarzutów skarżącego stwierdzić należało, że omawiana opinia sądowo – psychiatryczna została wydana przez biegłych lekarzy psychiatrów i psychologa, którzy mają stałą styczność z internowanym, a tym samym posiadają rzetelną, całościową wiedzę o przebiegu jego choroby. Opinia ta, w ocenie Sądu Okręgowego, jest opinią pełną, zawierającą informacje pozwalające na ocenę osoby internowanego pod kątem przesłanek zawartych w przepisie art. 93 b Słusznym było zatem stanowisko Sądu Rejonowego, który stwierdził brak podstaw do dopuszczenia żądanego przez obrońcę internowanego dowodu z opinii uzupełniającej biegłych. Treść przedmiotowej opinii wydaje się odpowiadać na każde z pytań i wątpliwości zgłoszonych przez skarżącego w treści zażalenia. Trafnie zatem oceniając wydaną opinię Sąd Rejonowy przyjął, iż nadal zachodzi wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przez internowanego czynu zabronionego o znacznej społecznej ocenie Sądu Odwoławczego w realiach przedmiotowej sprawy Sąd I instancji nie naruszył również przepisów postępowania w zakresie wskazanym przez skarżącego poprzez oddalenie wniosku o wezwanie biegłych psychiatrów i psychologa na posiedzenie celem ich wysłuchania. Ma bowiem rację Sąd Rejonowy, iż przepis art. 204 kkw nie ustanawia wymogu wysłuchania lekarzy psychiatrów oraz psychologa, a jedynie uzyskania opinii biegłych o stanie zdrowia sprawcy umieszczonego w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym ( por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 5 listopada 2008 r. II AKzw 854/08 LEX nr. 477851, OSA 2011/2/9). Podobnie zresztą nie ma takiego wymogu co do wysłuchania podejrzanego przed wydaniem orzeczenia co do dalszego stosowania środka zabezpieczającego. Zresztą powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w doktrynie ( vide: teza 15 do art. 204 Komentarz pod red. Kazimierza Postulskiego, opubl. w LEX ).Wobec powyższego, procedowanie Sądu Rejonowego, który wobec jasności, spójności i wszechstronności pisemnej opinii biegłych psychiatrów odstąpił od ich wezwania na posiedzenie było ze wszech miar prawidłowe. W tej sytuacji argumenty podnoszone w zażaleniu przez obrońcę internowanego nie mogły skutkować uchyleniem, bądź zmianą zaskarżonego orzeczenia, albowiem Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny materiału dowodowego i trafnie przyjął, że wobec internowanego w dalszym, ciągu zachodzą przesłanki uzasadniające stosowanie wobec niego przedmiotowe środka zabezpieczającego. O wynagrodzeniu obrońcy Sąd orzekł zgodnie z treścią § 19 pkt 4 oraz § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. O kosztach postępowania w przedmiocie przedłużenia internacji rozstrzygnięto na podstawie art. 624§1 kpk w zw. z art. 1§2 kkw zwalniając podejrzanego z ich zapłaty z uwagi na jego aktualną sytuację bytową. Dlatego orzeczono, jak w sentencji. prowadzenie spraw karnych adwokat Białystokcennik usług adwokata w sprawach karnych stosowanie środka zabezpieczającego po umorzeniu postępowania,przesłanki do umieszczenia sprawcy przestępstwa w zakładzie psychiatrycznym
siedzibą w W., powodowie D. W. i L. W. wnieśli o zasądzenie od pozwanego Banku solidarnie na ich rzecz kwoty 47 669,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 25 marca 2018 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego Banku solidarnie na ich rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.
Postępowanie zabezpieczające, mimo że przez wielu uważane za samodzielne, niezaprzeczalnie jest jednak związane z nurtem postępowania rozpoznawczego. Wyraża się to w kwestii kosztów generowanych tym postępowaniem. W zależności od tego, czy postępowanie zabezpieczające prowadzone było przed, w toku czy po zakończeniu postępowania rozpoznawczego, inaczej przedstawia się sytuacja procesowa strony wnoszącej o ich zasądzenie. Jeśli postępowanie zabezpieczające było prowadzone równolegle do postępowania rozpoznawczego, rozstrzygnięcie o kosztach powstałych w związku z wykonaniem zabezpieczenia, jakkolwiek stanowiących odrębny składnik kosztów postępowania, winno być zawarte co do zasady w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie (por. postanowienie SN z 13 października 2011 r., V CZ 77/11). Jego podstawą będzie art. 108 kodeksu postępowania cywilnego. Inaczej jest, gdy koszty postępowania zabezpieczającego powstaną później, po zakończeniu postępowania rozpoznawczego. Ma to miejsce po wydaniu nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, który stanowi tytuł zabezpieczenia(art. 492 § 1 W tym przypadku sąd rozstrzyga o kosztach postępowania zabezpieczającego jedynie na wniosek strony, po uprzednim ustaleniu przez komornika sądowego wymiaru kosztów wykonania zabezpieczenia (por. art. 745 § 1 i postanowienie SN z 15 kwietnia 2011 r., III CZP 13/11, postanowienie z 5 czerwca 2012 r., II PZ 16/12, wyrok z 26 stycznia 2001 r., II CKN 366/00). Wypełnianie luki W orzecznictwie utrwaliło się stanowisko Sądu Najwyższego, że w związku z brakiem szczegółowych regulacji co do kwestii zasądzenia kosztów postępowania zabezpieczającego po zakończeniu postępowania, w tym po wydaniu nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, należy w drodze analogii stosować art. 745 §2 (por. wyrok SN z 9 maja 2002 r., II CKN 639/00, postanowienie SN z 8 listopada 2006 r., III CZP 69/06, uchwała SN z 14 listopada 2012 r., III CZP 70/12). Dotyczy to w szczególności terminu do złożenia wniosku o zasądzenie kosztów postępowania zabezpieczającego. Jest on dwutygodniowy, liczony od dnia uprawomocnienia się postanowienia komornika sądowego o ustaleniu wymiaru kosztów wykonania zabezpieczenia. Jego przekroczenie rodzi ten skutek, że roszczenie wygasa i nie może być przedmiotem pozwu o odszkodowanie (por. wyrok SN z 9 maja 2002 r., II CKN 639/00). Takie rozwiązanie jest słuszne z punktu widzenia ochrony interesów obowiązanego, albowiem stwarza sytuację pewności, że postępowanie zabezpieczające zostało zakończone, również w aspekcie powstałych w jego następstwie kosztów. Z drugiej zaś strony jest to czynnik mobilizujący uprawnionego. Podobnie jak roszczenie o zwrot kosztów procesu wygasa, jeżeli strona najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie złoży wniosku o ich zasądzenie (art. 109 i w tym wypadku musi istnieć ograniczenie temporalne do złożenia takiego wniosku. Ta sama sprawa Złożenie wniosku o zasądzenie kosztów postępowania zabezpieczającego nie rodzi po stronie uprawnionego obowiązku uiszczenia opłaty sądowej. Skoro bowiem ustawa z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (DzU nr 167, poz. 1398 ze zm.) nie zawiera regulacji w tym przedmiocie, nie można domniemywać istnienia takiego obowiązku fiskalnego. Ten bowiem musi być wprost wyrażony w przepisach (art. 3 ustawy). Konsekwentnie wniosek dołączany jest do akt sprawy, w której wydano nakaz zapłaty, a zatem nie ma również obowiązku składania kolejnego odpisu pełnomocnictwa i uiszczania opłaty skarbowej z tego tytułu. Koszty celowe Na koszty postępowania zabezpieczającego składają się koszty sądowe, koszty związane z działaniem pełnomocnika i samej strony, a także ustalane przez komornika sądowego koszty wykonania zabezpieczenia, czyli opłata stosunkowa w wysokości 2 proc. wartości roszczenia, nie mniej jednak niż 3 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, i nie więcej niż pięciokrotność tego wynagrodzenia, oraz wydatki gotówkowe w zakresie określonym ustawą (por. art. 770 i art. 743 oraz art. 45 ust. 3 i art. 39 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji DzU z 2006 r., nr 167, poz. 1191 ze zm.). Na postanowienie komornika sądowego o ustaleniu wymiaru kosztów przysługuje skarga. Oznacza to, że istnieje konieczność badania prawomocności tego postanowienia przed rozpoznaniem wniosku o zasądzenie kosztów postępowania zabezpieczającego. W newralgicznej kwestii ustalenia wysokości kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu zabezpieczającym wyrażono co najmniej trzy stanowiska. Pierwsze sprowadzało się do uznania, że wynagrodzenie takie w ogóle nie może być zasądzone z tego powodu, że brak ku temu podstaw prawnych w rozporządzeniach regulujących wymiar wynagrodzenia zawodowych pełnomocników (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 12 lutego 2013 r. w sprawie I ACz 231/13). Drugie odnosi się do formuły samodzielności postępowania zabezpieczającego. Wynagrodzenie pełnomocnika musi być zatem ustalone w takiej wysokości jak w postępowaniu rozpoznawczym. A może nawet wyższej, jeżeli suma zabezpieczenia, do której dolicza się odsetki i koszty procesu, będzie odpowiadała kwocie ujętej w wyższym progu, od którego uzależniony jest wymiar wynagrodzenia pełnomocnika. Trzecie rozwiązanie, za którym się opowiadam, stanowi kompromis między wyżej opisanymi. Zakłada, że wynagrodzenie pełnomocnika za zastępstwo prawne w postępowaniu zabezpieczającym jest kosztem celowym i nie zmienia tego brak wyraźnej podstawy do ustalenia jego wysokości w przepisach wykonawczych. Wysokość wynagrodzenia nie może jednak odpowiadać ich wymiarowi ustalonemu w postępowaniu rozpoznawczym. Nie byłoby to uzasadnione w świetle nakładu pracy pełnomocnika i stopnia skomplikowania sprawy. Dlatego przyjmuje się, że wynagrodzenie to powinno być ustalone w wysokości przyjętej w sprawach o najbardziej zbliżonym charakterze, czyli dla egzekucji z nieruchomości lub innego rodzaju niż egzekucja z nieruchomości, co daje odpowiednio 50 proc. i 25 proc. z podstawowej stawki (np. stanowisko ministra sprawiedliwości z 10 maja 2011 r., DL-P-V-071-9//11/5). Skoro koszty muszą mieć charakter celowych i niezbędnych (art. 98 to ocena, czy spełniają wskazane kryterium, sprowadza się do weryfikacji zasadności samego zainicjowania postępowania zabezpieczającego. Jest to pewien truizm. Wynika on z faktu, iż sąd nie ma wcześniejszej możliwości poczynienia ustaleń co do istnienia interesu prawnego strony w udzieleniu zabezpieczenia, jak ma to miejsce przy rozpoznawaniu wniosków o udzielenie zabezpieczenia złożonych przed czy w trakcie postępowania (art. 7301 § 1 i 2 Możliwości te są ograniczone, a ich zakres niejasny. Czy np. należy ustalać na tym etapie postępowania, że obowiązany wyzbywał się majątku, co mogłoby poddawać w wątpliwość skuteczność późniejszej egzekucji? I choć strona, mając tytuł zabezpieczenia, musi liczyć z tym, że koszty tego postępowania mogą nie zostać uznane za celowe, gdy wartość roszczenia podlegającego zabezpieczeniu będzie nieznaczna w porównaniu z powstałymi kosztami. W praktyce najczęstszą jest sytuacja, gdy działania uprawnionego dążącego do realnego uzyskania zasądzonej mu kwoty obciążają obowiązanego ponad miarę i potrzebę realizacji tego celu. Podobnie koszty postępowania zabezpieczającego nie będą celowe, jeżeli zainicjowanie tego postępowania nastąpi po tym, jak nakaz zapłaty się uprawomocni. A zatem, gdy uprawniony mógłby już otrzymać tytuł wykonawczy. Wyjątek dotyczy zabezpieczenia roszczenia o świadczenie, którego termin spełnienia jeszcze nie nastąpił (art. 730 § 2 zd. 2 . Co na to Sąd Najwyższy? W postanowieniu z 5 kwietnia 2013 r., III CZP 12/13 Sąd Najwyższy stwierdził, że komornik sądowy ustala jedynie wymiar kosztów wykonania zabezpieczenia (należnych organowi egzekucyjnemu), czyli opłatę stosunkową oraz wydatki. Czyni to w sposób wiążący dla sądu. W postępowaniu zabezpieczającym rola komornika sądowego ma jedynie charakter pomocniczy (art. 770 stosuje się zgodnie z art. 743 jedynie odpowiednio), w przeciwieństwie do postępowania egzekucyjnego, w którym jako organ główny rozstrzyga o wszystkich składnikach kosztów tego postępowania. Oznacza to, że ustalenie wysokości wynagrodzenia pełnomocnika w postępowaniu zabezpieczającym jako kosztów niemieszczących się w pojęciu kosztów wykonania zabezpieczenia pozostaje w wyłącznej gestii sądu. Stanowisko Sądu Najwyższego porządkuje także pewne pojęcia, a przez to ma ważkie znaczenie z trzech powodów. Po pierwsze, przerywa dyskusję na temat związania sądu treścią postanowienia komornika sądowego, gdy ten wbrew własnym uprawnieniom ustali wymiar kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu zabezpieczającym, przesądzając o samodzielności decyzyjnej sądu w tym zakresie. Po wtóre, oznacza, że złożenie wniosku o zasądzenie wynagrodzenia pełnomocnika może nastąpić dopiero przed sądem. Nie ma zatem obawy, że jeżeli pełnomocnik nie zgłosi takiego żądania w toku czynności wykonywanych przez komornika sądowego, jego roszczenie w tym zakresie wygaśnie. Po trzecie, bezprzedmiotowe są dywagacje o rozróżnieniu wynagrodzenia pełnomocnika za zastępstwo prawne w postępowaniu przed komornikiem sądowym i odrębnie w związku ze złożeniem wniosku o zasądzenie kosztów postępowania zabezpieczającego. Rozstrzyganie o kosztach postępowania zabezpieczającego po wydaniu nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym oparte jest na jasnych i przejrzystych zasadach. Szkoda tylko, że w większości zostały one wypracowane wyłącznie przez judykaturę, a nie unormowane przez racjonalnego ustawodawcę. CV Autorka jest referendarzem sądowym w V Wydziale Gospodarczym Sądu Rejonowego w Koszalinie zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o. sygn. akt KIO 1336/21 po stronie odwołującego, orzeka: umarza postępowanie w zakresie zarzutów: - nr 1b, tj. naruszenia przepisu art. 353. w zw. z art. 58 w zw. z art. 5 ustawy z dnia 23. kwietnia 1964 r.

Tematyką postępowania zabezpieczającego zajmowałem się do tej pory raczej sporadycznie. Być może powinienem to nadrobić, bo zabezpieczenie to ciekawa i przydatna instytucja. Ale również skomplikowana. Dzisiaj chcę opisać problem prawny, z jakim niedawno rozprawił się Sąd Najwyższy. Żeby w miarę jasno wytłumaczyć Tobie ten problem zacznę od przywołania treści przepisu art. 7541 § 1 kpc, który stanowi, iż Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej albo jeżeli sąd inaczej nie postanowi, zabezpieczenie udzielone według przepisów niniejszego tytułu upada po upływie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu. Rozważany przez Sąd Najwyższy problem dotyczył terminu, w którym dochodzi do owego „uprawomocnienia się orzeczenia”. Sytuacja jest jasna, gdy wskazane orzeczenie jest zaskarżalne, ale środek odwoławczy nie został wniesiony w terminie. Nie jest problemem również stwierdzenie kiedy doszło do uprawomocnienia się orzeczenia gdy z mocy prawa nie przysługuje od niego środek odwoławczy. Spory natomiast mogą pojawić się w przypadku, gdy od orzeczenia zostaje w terminie wniesiony środek odwoławczy, lecz zostaje on następnie odrzucony jako niedopuszczalny. Dotychczas Sąd Najwyższy, jak i znaczna część doktryny przyjmowały, że w tym przypadku uprawomocnienie się orzeczenia następuje po ostatnim dniu, w którym można było wnieść środek odwoławczy. Nie miała tu więc znaczenia data uprawomocnienia się postanowienia o odrzuceniu środka odwoławczego. Samo orzeczenie nie miało wpływu na termin uprawomocnienia się, a jedynie przesądzało, czy środek odwoławczy podlegał odrzuceniu, a co za tym idzie czy orzeczenie stało się prawomocne we wskazanym powyżej terminie (dzień po ostatnim dniu, w którym można było wnieść środek odwoławczy). Konstrukcja ta rodziła niemałe problemy w związku z wykonaniem zabezpieczenia. Gdybyśmy bowiem uznali, że zabezpieczenie upada w ciągu jednego miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia, dochodziłoby do sytuacji, kiedy stawało się ono bezużyteczne, albowiem termin upadku zabezpieczenia przypadał z reguły przed terminem wydania postanowienia o odrzuceniu środka odwoławczego. W konsekwencji uznawano, iż zabezpieczenie upadło i nie jest możliwe korzystanie z przewidzianych prawem możliwości, przypadających uprawnionemu z tego tytułu. Nie było więc możliwe wszczęcie egzekucji z przedmiotu zabezpieczenia, jako że nadanie tytułowi wykonawczemu klauzuli wykonalności następowało dawno po upadku zabezpieczenia. Sąd Najwyższy uchwałą z r. (III CZP 64/13) orzekł, że upadek zabezpieczenia roszczenia pieniężnego następuje w terminie określonym w art. 7541 liczonym od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego to roszczenie, chyba że Sąd postanowi inaczej. W uzasadnieniu uchwały (opublikowanym niedawno) Sąd Najwyższy wskazuje, że co do zasady nie można zastąpić momentu uprawomocnienia się wyroku chwilą, w którym możliwe jest stwierdzenie tej prawomocności – co byłoby istotne w omawianej sprawie. Natomiast sąd może wykorzystać swoje uprawnienie dotyczące ewentualnego postanowienia o innym terminie upadku zabezpieczenia. Sąd Najwyższy wskazał również, iż to w interesie uprawnionego wierzyciela będzie ewentualne przewidywanie trudności z uzyskaniem po zakończeniu postępowania tytułu wykonawczego pozwalającego na wszczęcie egzekucji zabezpieczonego roszczenia, a w konsekwencji również złożenie wniosku o określenie innej daty upadku zabezpieczenia, niż w terminie określonym w przepisie art. 7541 liczonym od dnia uprawomocnienia się orzeczenia. Oznacza to, że bardzo starannie należy traktować wnioski w postępowaniu zabezpieczającym.

Wniosek o zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego może zawierać oświadczenie o wysokości kosztów obciążających stronę z tytułu wynagrodzenia radcy prawnego. W braku takiego oświadczenia, opłatę ustala się w wysokości odpowiadającej stawce minimalnej, chyba że okoliczności określone w § 15 ust. 3 przemawiają za innym jej Sygn. akt II Cz /16POSTANOWIENIE Dnia 9 września 2016 Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczyw składzie: Przewodniczący: SSO B (ref.) Sędziowie: SSO B SSO Upo rozpoznaniu w dniu 9 września 2016 r. w Białymstokuna posiedzeniu niejawnymsprawy z powództwa J Rprzeciwko A Ro zapłatęna skutek zażalenia powódki od postanowienie Sądu Rejonowego w Białymstokuz dnia 30 czerwca 2016 r., sygn. akt XI C /15postanawia: zmienić zaskarżone postanowienie i oddalić wniosek pozwanego o udzielenie zabezpieczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Zastępcę Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku w sprawie o sygn. akt Kmp / postanowieniem Sąd Rejonowy w Białymstoku udzielił zabezpieczenia pozwanemu A R poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Zastępcę Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku w sprawie o sygn. akt Kmp /16 przeciwko pozwanemu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w niniejszej sprawie. Sąd I instancji wskazał, iż postanowieniem z dnia 19 lutego 2015 r. Sąd Rejonowy w Białymstoku zabezpieczył na czas trwania postępowania powództwo J R przeciwko pozwanemu A R przez zasądzenie od pozwanego na rzecz J R tytułem dostarczania środków utrzymania kwotę 200 zł miesięcznie z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, płatną z góry do 10 dnia każdego miesiąca. Na podstawie tego tytułu wykonawczego komornik na wniosek powódki wszczął postępowanie egzekucyjne w sprawie Kmp /16. Sąd Rejonowy uznał, że po stronie pozwanej zostały spełnione przesłanki uzasadniające udzielenie zabezpieczenia. Stwierdził, że zgromadzony materiał dowodowy w wysokim stopniu uprawdopodabnia roszczenie pozwanego o zwrot kwot wyegzekwowanych w ramach postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie postanowienia z dnia 19 lutego 2015 r. Wskazał, iż pozwany uprawdopodobnił, że powództwo może zostać, przynajmniej częściowo, oddalone. Z tych względów na mocy art. 730 § 1 w zw. z art. 7301 w zw. z art. 755 § 1 pkt 3 orzekł jak w sentencji. Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła powódka, zaskarżając je w całości i zarzucając mu: obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść zaskarżonego postanowienia, tj. art. 7301 § 3 polegającą na pominięciu przy udzieleniu zabezpieczenia pozwanemu potrzeb powódki, która jako osoba pozostająca w niedostatku nie będzie w stanie zaspokoić swych niezbędnych kosztów utrzymania w trwającym postępowaniu,obrazę art. 233 § 1 w zw. z art. 231 która mogła mieć wpływ na treść zaskarżonego postanowienia, polegającą na dowolnym ustaleniu, że pozwany uprawdopodobnił, że powództwo chociażby w części może zostać oddalone. Wskazując na powyższe skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego. Sąd Okręgowy zważył, co następuje: Zażalenie zasługiwało na uwzględnienie. Na wstępie wskazać należy, że legitymację procesową do złożenia wniosku o udzielenie zabezpieczenia posiadają strony bądź uczestnicy postępowania, jeżeli uprawdopodobnią roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Udzielenia zabezpieczenia może zatem żądać pozwany, który jest stroną postępowania i to niezależnie od tego, czy złożył powództwo wzajemne. Wydanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia uzależnione jest jednakże od uprawdopodobnienia przez uprawnionego podstaw zabezpieczenia, o których mowa w art. 7301 § 1 takich jak: istnienie roszczenia oraz istnienie interesu prawnego w uzyskaniu zabezpieczenia, zdefiniowanego w § 2 powołanego przepisu. Uprawdopodobnienie roszczenia oznacza uzasadnienie zgłoszonych twierdzeń o istnieniu roszczenia, które ma być zabezpieczone, dające przekonanie o ich prawdopodobieństwie. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje zaś wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Trzeba zauważyć, że udzielenie J R postanowieniem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 19 lutego 2015 r. zabezpieczenia jej roszczenia dochodzonego na gruncie art. 897 miało służyć uzyskaniu przez powódkę świadczeń jeszcze przed wydaniem w sprawie prawomocnego rozstrzygnięcia. Uwzględniając wniosek pozwanego o udzielenie zabezpieczenia Sąd Rejonowy miał obowiązek szczególnie wnikliwego rozważenia interesów uprawnionej i obowiązanego z tytułu zabezpieczenia. Zdaniem Sądu Okręgowego udzielenie zabezpieczenia pozwanemu poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego w sprawie Kmp /16 nie uwzględnia dostatecznie interesów powódki, która na czas trwania niniejszego procesu uzyskała tytułem zabezpieczenia środki utrzymania w kwocie 200 zł miesięcznie. Sąd Rejonowy stwierdził, iż udzielił pozwanemu zabezpieczenia poprzez zawieszenie wszczętego postępowania egzekucyjnego w sprawie Kmp /16 – do czasu zakończenia postępowania w niniejszej sprawie, nie dostrzegając tymczasowego charakteru postępowania zabezpieczającego oraz charakteru postanowienia wydanego w trybie udzielenia zabezpieczenia. Podkreślenia wymaga, że istota zabezpieczenia roszczeń, które mają charakter alimentacyjny polega na stworzeniu na czas trwania postępowania prowizorycznej sytuacji, w której obowiązany jest zobligowany do zapłaty określonej sumy pieniężnej. Celem zabezpieczenia nie jest w tym wypadku zapewnienie wykonania przyszłego wyroku, lecz natychmiastowe dostarczanie uprawnionemu środków utrzymania. Wskazać też należy na regulację art. 742 § 1 zgodnie z którą obowiązany w każdym czasie może żądać uchylenia lub zmiany prawomocnego postanowienia, którym udzielono zabezpieczenia, gdy odpadnie lub zmieni się przyczyna zabezpieczenia. Zatem zmiany, jakie nastąpiły w stanie faktycznym sprawy stanowiącym postawę wydania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia roszczenia mogą uzasadniać żądanie uchylenia lub zmiany prawomocnego postanowienia o zabezpieczeniu (postanowienie SN z dnia 23 sierpnia 1989 r., II CZ 135/89, LEX nr 8982). Dodać też należy, iż pozwany nie wskazywał na ewentualne roszczenie wobec powódki o naprawienie szkody wyrządzonej wykonaniem zabezpieczenia (art. 746 § 1 Skarżąca słusznie zaś zwróciła uwagę na nieuzasadnione stanowisko Sądu Rejonowego, iż pozwany będzie miał roszczenie o zwrot kwot wyegzekwowanych na podstawie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia z dnia 19 lutego 2015 r. Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 386 § 1 w zw. z art. 397 § 2 wysokość alimentów od obdarowanego adwokat Białystok prowadzenie spraw alimentacyjnychcennik porady prawnej adwokatapomoc prawna w sprawach o odwołanie darowiznyniedostatek darczyńcy po wykonaniu darowizny .
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/818
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/930
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/203
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/642
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/214
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/264
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/88
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/974
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/238
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/928
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/78
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/120
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/791
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/823
  • 5jt0o43xpe.pages.dev/221
  • wniosek o zasądzenie kosztów postępowania zabezpieczającego